Gmina Majdan Królewski

Trochę historii
Początki Majdanu sięgają końca XVII wieku, kiedy to wójtowie pobliskiego Komorowa i leśniczowie tamtejszego królewskiego leśnictwa założyli obok wcześniejszej huty szkła „Potażnię alias Maydan”. Z czasem rozwinęła się obok huty wieś Majdan, zamieszkiwana przez jej pracowników (wówczas 59 mieszkańców).
W 1743 roku w Majdanie wystawiono drewnianą kaplicę a w 1765 roku August III ufundował tu za wstawiennictwem starosty sandomierskiego Józefa Ossolińskiego parafię. Erekcji dokonał biskup Kajetan Sołtyk. Cztery lata wcześniej, bo w 1761 roku, rozpoczęto budowę obecnego, murowanego kościoła, kontynuowaną potem staraniem proboszcza parafii Szymona Wątróbskiego. Świątynię ukończono
i poświęcono w 1792 roku. Konsekracji dokonał biskup przemyski Antoni Gołaszewski. W końcu XVIII wieku świątynię otoczono murowanym ogrodzeniem
z bramą – dzwonnicą (1794 rok).

Prawa miejskie otrzymał Majdan pod koniec XVIII wieku. Nie zachował się ani akt erekcyjny, ani wiarygodne źródła piśmiennicze, kto podniósł go do tej godności, daty wskazywałyby jednak, że nie-jak podają niektórzy, m.in. T. Opos w książce „Miasta regionu w XVII i XVIII wieku” – August III Sas, który zmarł w roku 1763, lecz Stanisław Poniatowski, ostatni w dziejach Rzeczypospolitej elektor i król, który w czasie koronacji przybrał drugie imię, August.

Jako prężny ośrodek handlowy, ściągał z odległych stron cotygodniowe targi tłumy ludzi, których nie mógł pomieścić nawet obszerny rynek. W roku 1857 pobliska Kolbuszowa, od dawna będąca miastem, awansowała na stolicę powiatu. W jego skład wchodziły trzy miasta: Kolbuszowa, Sokołów Małopolski i Majdan, który w tym czasie otrzymał „przydomek” kolbuszowski, przy którym pozostał aż do roku 1938, gdy Sejm Rzeczypospolitej przyznał mu nazwę Królewski motywując zmianę „historycznym pochodzeniem”.

Przed II wojną światową Majdan liczył 2200 mieszkańców. W latach 1941 – 1942 ludność Majdanu wysiedlono i urządzono tutaj obóz jeniecki żołnierzy sowieckich – Niemcy wymordowali wówczas 10000 jeńców. Na wystawionym w 1962 roku pomniku, stojącym w rynku w Majdanie Królewskim, umieszczona jest tablica z napisem: „Nigdy nie zapomnimy barbarzyństwa faszystów niemieckich, którzy w latach 1941-1942 w obozie na terenie Majdanu, głodową śmiercią pozbawili życia 10 tys. jeńców radzieckich”. W Hucie Komorowskiej,
w majątku M. A. Kozłowieckich pobudowano baraki, w których, w straszliwych warunkach, przetrzymywano setki Żydów zwiezionych
tu z różnych regionów Polski. Używano ich do niezwykle ciężkich robót przy karczowaniu lasu. Obóz wkrótce zlikwidowano, Żydów unicestwiono, a zabudowania przemianowano na obóz przymusowej pracy dla Polaków. W latach sześćdziesiątych społeczeństwo Majdańszczyzny ufundowało pomnik upamiętniający męczeństwo Żydów w Hucie Komorowskiej, który stoi na terenie byłego parku dworskiego.

Lata powojenne to czas powrotu wysiedlonej ludności i odbudowy domostw urzędów publicznych oraz szkoły. Lata dziewięćdziesiąte to okres największych inwestycji podjętych na terenie Gminy Majdan Królewski i jego największy rozkwit. Do najważniejszych należały:

o budowa nowej siedziby urzędu,
o budowa pawilonów handlowo-usługowych,
o rozbudowa szkoły podstawowej,
o budowa i oddanie do użytku Gimnazjum 2000r,
o budowa i oddanie do użytku nowego budynku
o Samodzielnego Gminnego Ośrodka Zdrowia.INFORMACJE O GMINIE
Strona internetowa gminy: www.majdankrolewski.pl
e-mail: sekretariat@majdankrolewski.pl

Dane adresowe:
Urząd Gminy Majdan Królewski
ul. Plac Rynek 1
36-110 Majdan Królewski
tel. (015) 847 10 74

Gmina Majdan Królewski leży w obszernej niecce komorowsko-przyszowskiego wzniesienia Kotliny Sandomierskiej.Powierzchnia gminy wynosi 155,8 km2, liczy 9917 mieszkańcow. Według zapisów kronikarskich – w rejony dawnej Puszczy Sandomierskiej przyjeżdżali na łowy królowie i szlachta. Odpoczywając obozowali na terenie dzisiejszego Majdanu.Stąd wzięła się nazwa Majdan czyli obozowisko. W związku z dużym napływem ludności do Majdanu, na prośbę Jana z Tęczyna Ossolińskiego – wojewody wołyńskiego i starosty sandomierskiego – król August III podniósł go do godności miasta, ustanowił targi i wydał dekret na budowę kościoła murowanego wydzielając ze swoich dóbr 99 morgów i 33 sążnie na jego utrzymanie. Szczególny rozwój gminy Majdan Królewski nastąpił po utworzeniu samorządów w 1990r. Rozpoczęto wtedy realizacje wielu inwestycji.
Gmina posiada bardzo dobrze rozwinietą infrastrukturę, m.in.:
* w 1991r. w całości zgazyfikowano gminę
* wybudowano budynek administracyjny Urzędu Gminy, Szkołę Podstawowoą w Brzostowej Górze, budynek Remizy OSP w Komorowie, budynek biblioteki, pawilony usługowo-handlowe, Ośrodek Zdrowia i wiele innych obiektów,
* wykonano ujęcie wody w Hucie Komorowskiej oraz grupową biologiczno-mechaniczną oczyszczalnie ścieków w Majdanie Królewskim,
* wybudowano sieć wodociągowąw raz z przyłączami oraz kanalizację sanitarno,
* zorganizowano wysypisko odpadów stałych w Krzątce,
* w 1997r. całą gminę stelfonizowano.

Gmina Majdan Królewski to gmina o dużych walorach turystycznych z uwagi na swe malownicze położenie w otoczeniu ogromnych kompleksów leśnych, dogodne położenie komunikacyjne oraz posiadaną bazę noclegową.

Gmina oferuje do sprzedaży atrakcyjnie położone uzbrojone działki budowlane w pobliżu drogi krajowej Radom-Rzeszów na osiedlu „Podlasek” w Majdanie Królewskim.

Położenie gminy o dogodnym połączeniu komunikacyjnym przy drodze krajowej nr 9 Radom – Rzeszów.
Dojazd do większych ośrodków przemysłowych w Rzeszowie, Mielcu i Stalowej Woli w promieniu 40 km.
Odległość od Zalewu w Wilczej Woli 9 km. Zabudowa rozproszona lecz uzbrojona.
Drogi powiatowe w stanie utwardzonym, stan dróg gminnych dobry.
Klimat charakteryzuje się średnio wilgotnością 550 – 600 mm opadów rocznie. średnia temperatura lipca 18°C, a stycznia -3,5°C.
Główną rzeką jest Murynia /lewy dopływ Łęgu/, biorąca początek w Komorowie i przepływa przez Majdan,Brzostową Górę, Wolę Rusinowską, Rusinów, Krzątkę. Sieć wodną uzupełniają wewnętrzne potoczki i rzeczki.
Największym bogactwem były od wieków lasy Puszczy Sandomierskiej.
Współczesny drzewostan jest o wiele uboższy. Głównym gatunkiem w lasach jest sosna, na lepszych glebach występuje jodła z domieszką dębu, buka, graba, brzozy, osiki.
Zachowały się resztki parku podworskiego z XIX / XX w. w Hucie Komorowskiej, w którym sztucznie wprowadzone część gatunków drzew ozdobnych: daglezja, sosna wejmutka, cypryśnik błotny, magnolia /wycieta/, platan klonolistny, sosna Bańka, sosna czarna, z krzewów: bluszcz pospolity, śnieguliczka biała, żywotnik zachodni.

Informacje ze strony www.majdankrolewski.pl i www.kolbuszowski.pl

Gmina Majdan Królewski położona jest
w północno-zachodniej części województwa podkarpackiego
w Kotlinie Sandomierskiej,
w subregionie Płaskowyżu Kolbuszowskiego.
W Gminie dominuje falista rzeźba terenu.
Gmina Majdan Królewski oddalona jest o około 8 km na południe od najbliższego większego miasta
– Nowej Dęby i o 16 km od Kolbuszowej. Od centrum województwa podkarpackiego Rzeszowa dzieli ją około 47 km.

Gmina Majdan Królewski sąsiaduje od północy z gminą Nowa Dęba,

od północnego zachodu z gminą Baranów Sandomierski, od południowego zachodu

z gminą Cmolas, od południowego wschodu z gminą Stary Dzikowiec, a z północnego wschodu z gminą Bojanów.

Gmina Majdan Królewski składa się z 7 sołectw :

• Majdan Królewski
• Komorów
• Huta Komorowska
• Brzostowa Góra
• Wola Rusinowska
• Rusinów
• Krzątka

Po zlikwidowaniu województwa tarnobrzeskiego w 1998 r. gminę włączono
do powiatu kolbuszowskiego, województwa podkarpackiego w Rzeszowie.

Herb gminy Majdan Królewski, autorstwa Marii Miroś, który zwyciężył w konkursie ogłoszonym przez Radę Gminy. Zawiera koronę królewską na pamiątkę pobytu na tym terenie króla Augusta III oraz róg myśliwski, gdyż Majdan, to serce Puszczy Sandomierskiej.

Zabytki Majdanu
Spis zabytków architektury i obszarów wpisanych do rejestru:

Cmentarz Parafialny założony w 2 połowie XVIII wieku zapewne współcześnie z powstaniem parafii.
We wschodniej części cmentarza usytuowana jest klasycystyczna kaplica grobowa XIX – wiecznych właścicieli dóbr w Majdanie, Hucie Komorowskiej i Woli Rusinowskiej – Kozłowieckich. Najstarsze zachowane nagrobki kamienne i krzyże żeliwne pochodzą z 2 połowy XIX i początku XX wieku. W centrum cmentarza znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy polskich poległych w 1939 i 1944 roku, a na zachód od niej cztery mogiły zbiorowe jeńców radzieckich z komemoratywnym napisem: Ofiary mordów i zbrodni dokonanych przez faszystów niemieckich w latach 1941 – 1942. Numer rejestru zabytków 382/A, decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 17.06.1988 r.

Cmentarz wojenny jeńców Armii Czerwonej z II wojny światowej z betonowym pomnikiem i napisem:
Ku pamięci jeńców Armii Radzieckiej poległych śmiercią męczeńską z rąk niemieckich zbirów w latach 1941 – 1943. Numer rejestru zabytków 394/A, decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 17.06.1988 r.

Cmentarz Żydowski (ul. Komorowska), założony około połowy XVIII wieku, z pozostałościami bramy i kilkunastu macew z XIX i XX wieku. Numer rejestru zabytków 436/A, decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 22.04.1991 r.

Kościół Parafialny św. Bartłomieja Apostoła z końca XVIII wieku z rokokowymi rzeźbami ołtarzowymi wraz z bramą, dzwonnica i ogrodzenie. Numer rejestru zabytków 131/A, decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 22.04.1991 r.

Park Dworski w Hucie Komorowskiej, numer rejestru zabytków 460/A, decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 25.10.1991 r.

Oprócz zabytków wpisanych do rejestru można wyróżnić także:

Figura Matki Boskiej Wniebowziętej z 1788 roku upamiętniająca miejsce pochówku konfederatów barskich, XVIII – wieczną kapliczkę p. w. św. Wawrzyńca z ludową kopią obrazu Matki Boskiej Dzikowskiej, usytuowaną przy drodze do Baranowa Sandomierskiego oraz, barokową figura św. Erazma na majdańskim cmentarzu.

Położenie :

	Polska		Podkarpacie
	Powiat Kolbuszowa		Sołectwa w gminie Majdan Królewski
	Komunikacja w gminie Majdan Królewski		Teren gminy Majdan Królewski

położenie wg. google maps

Honorowi obywatele

Felicjan Sławoj Składkowski, właściwie: Sławoj Felicjan (ur. 9 czerwca 1885 w Gąbinie, zm. 31 sierpnia 1962 w Londynie) – doktor medycyny, generał dywizji Wojska Polskiego, premier II RP (pierwszy ewangelik reformowany w historii Polski na tym stanowisku).

Wczesne lata

Urodził się 9 czerwca 1885 w zaborze rosyjskim, w Gąbinie (woj. mazowieckie), jako syn Wincentego, sędziego pokoju w Gąbinie i Anny z d. Wójcickiej. Na jesieni 1904 był aresztowany za udział w manifestacji na placu Grzybowskim w Warszawie (13 listopada 1904). Od 1905 należał do PPS, od 1906 do PPS – Frakcji Rewolucyjnej. Absolwent gimnazjum filologicznego w Kielcach. Po maturze podjął studia medyczne na UW, ale został po udziale w wyż. wym. manifestacji relegowany i uciekł do Krakowa, by móc kontynuować studia. Był tam uczniem sławnych profesorów Kazimierza Kostaneckiego, Walerego Jaworskiego i Bronisława Kadera[1]. Początkowo zamierzał praktykować jako lekarz chorób wewnętrznych, ale po nauce u prof. Kadera wybrał chirurgię z ginekologią jako dodatkową specjalnością.

W 1911 ukończył Wydział Medyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Praktykował jako lekarz chirurg i ginekolog w Sosnowcu. 15 lutego 1909 poślubił Jadwigę Szoll, z którą miał syna Miłosza (1911–1938).
Legiony Polskie [edytuj]

W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich i służył jako lekarz kolejno: w V batalionie, 1., 7. i 5. pułku piechoty. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, jako poddany rosyjski został internowany w obozie oficerskim w Beniaminowie. W listopadzie 1918 uczestniczył w akcji rozbrajania Niemców w Zagłębiu Dąbrowskim, obejmując, w randze kapitana, komendę nad tworzącym się tam Wojskiem Polskim.
Wojsko Polskie [edytuj]

Składkowski był pierwszym żołnierzem, który w niepodległej Polsce złożył meldunek Komendantowi Józefowi Piłsudskiemu.

Do kwietnia 1919 oficer polityczny w Dowództwie Okręgu Wojskowego w Będzinie jako szef sztabu płk. Rudolfa Tarnawskiego, 1 czerwca 1919 otrzymał awans na pułkownika. W 1919–1920 w wojnie polsko-bolszewickiej służył jako szef sanitarny dywizji, potem grupy operacyjnej i armii.

W latach 1921–1923 inspektor Oddziałów Sanitarnych WP. W 1924 skierowany na kilkumiesięczny kurs w wyższej szkole wojennej École supérieure de Guerre w Paryżu. W czasie studiów w Paryżu poznał Francuzkę Germaine Susanne Coillot. W 1925, by móc uzyskać rozwód, przeszedł na kalwinizm[2], w 1926 zawarł swój drugi związek małżeński z Germaine (w Polsce zwaną Żermena).

Od 1924 generał brygady na stanowisku szefa Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Minister spraw wewnętrznych

Będąc oddanym zwolennikiem Józefa Piłsudskiego, po przewrocie majowym Składkowski zajmował stanowiska w rządzie. Od 13 maja do października 1926 został Komisarzem Rządu (w randze wojewody) dla Warszawy (mianowany przez gen. Gustawa Orlicz-Dreszera głównodowodzącego zamachem majowym), z zadaniem utrzymania porządku. Przez ustępującego ministra spraw wewnętrznych Kazimierza Młodzianowskiego wskazany na następcę. Nominowany przez Piłsudskiego 2 października 1926. Znany był z ogromnego przywiązania do osoby marszałka i bezkrytycznego do niej stosunku. Na temat swojej nominacji pisał m.in.:
Pan Marszałek podał mi rękę nad stołem, wskazał ręką krzesło i powiedział bez wstępów: „No więc, zostaniecie ministrem spraw wewnętrznych, bo Młodzianowski nie chce już dłużej pracować z tym… Sejmem”. Siedziałem cicho, czekając co Komendant powie dalej, gdy jednak milczał, patrząc mi badawczo w oczy, zwróciłem posłusznie uwagę, że z polityką dotychczas się nie stykałem, że są inni koledzy, znający ją lepiej. Na to Pan Marszałek, śmiejąc się i jakby przyznając mi rację , powiedział: „Niepotrzebna tu polityka. Wszyscy krzyczą, że jesteś administrator, więc dlatego będziecie ministrem. Zameldujcie się u pana Bartla. No, do widzenia!” Tu Komendant, jakby znudzony tą rozmową, opuścił głowę i zaczął stawiać pasjansa, nie podając mi ręki na pożegnanie. Wymeldowałem się i wyszedłem z Belwederu, zdziwiony i tym, że zostałem ministrem, ale również i formą, w jakiej to się odbyło. Przyznam się, że gdym dawniej czytywał w gazetach, że ktoś został ministrem, to przedstawiałem to sobie zupełnie inaczej. Komendant zaproponował mi „posadę” w ten sposób, jakby uległ tylko „namowom” i „krzykom” innych, a sam był z góry przekonany, że ja na takie stanowisko się nie nadaję. Co prawda, to w głębi duszy myślałem to samo i ja[3].

Składkowski kierował resortem przez trzy lata, do 7 grudnia 1929, kiedy to na siedem miesięcy wrócił do wojska – został zastępcą szefa administracyjnego armii.

Ponownie został ministrem spraw wewnętrznych w drugim rządzie Józefa Piłsudskiego od 3 czerwca 1930. O swojej nominacji pisał:
Pan Marszałek siedział w fotelu, przy oszklonych drzwiach prowadzących na taras. Nie podając mi ręki, kazał usiąść przy stole półokrągłym i, bez żadnych wstępów zaczął: „Przechodzicie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Sejm będzie rozwiązany i macie zrobić nowe wybory razem ze Sławkiem i Świtalskim. Oświadczyli mi, że do wyborów jesteście im potrzebni, więc chwilowo wrócicie do Spraw Wewnętrznych. Ile czasu wam potrzeba, żeby zrobić wybory?” Milczałem, zmieszany i zaskoczony słowami Komendanta, który tymczasem ciągnął: „Sześć tygodni Wam wystarczy?” „Sześć tygodni na pewno nie wystarczy, Panie Marszałku” – odpowiedziałem[4].

Jako zwierzchnik wojewodów i starostów przygotował dla J. Piłsudskiego materiały obciążające przywódców Centrolewu. Podpisał nakazy aresztowania opozycyjnych posłów osadzonych w twierdzy brzeskiej. Przygotował przeprowadzenie tzw. wyborów brzeskich. Poseł na Sejm RP od 1930.

Będąc ministrem spraw wewnętrznych, wydał rozporządzenie nakazujące m.in. stawianie ubikacji na polskich wsiach, gdyż jako lekarz z wykształcenia przywiązywał dużą wagę do podnoszenia poziomu higieny. Dzięki tej decyzji wiejskie wychodki z serduszkiem z czasem zaczęto nazywać „sławojkami”[5].

Od 23 czerwca 1931 drugi wiceminister spraw wojskowych i szef Administracji Armii (odpowiedzialny za finanse), w marcu 1936 awansowany na generała dywizji.
Premier
Nowo mianowany premier przemawia do urzędników Prezydium Rady Ministrów
Grób Sławoja Składkowskiego, Brompton Cemetery w Londynie

Information icon.svg Osobny artykuł: Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Od 15 maja 1936 pełnił urząd Premiera RP; wysunięty na to stanowisko przez Rydza-Śmigłego jako kandydatura przejściowa, utrzymał się najdłużej w II RP na stanowisku premiera. Był jednocześnie ministrem spraw wewnętrznych. Stworzył specjalne oddziały odwodowe policji, wyspecjalizowane w rozbijaniu zgromadzeń bez użycia broni palnej.
Na emigracji

Opuścił stolicę 7 września 1939, a 30 września złożył dymisję.

Internowany w Rumunii, w czerwcu 1940 wyjechał, z fałszywym paszportem, najpierw do Bułgarii, potem – na pół roku – do Turcji. W styczniu 1941 został przerzucony do Palestyny, gdzie wstąpił do wojska, otrzymując zadanie prowadzenia inspekcji (pod względem sanitarnym) w jednostkach i instytucjach Armii Polskiej na terenie Palestyny. Już po kilku miesiącach przeniesiony do tzw. II grupy, do końca wojny został oficerem bez przydziału. W 1947 wyjechał do Wielkiej Brytanii. Zmarł 31 sierpnia 1962 w Londynie.

Jako minister spraw wewnętrznych w rządzie Piłsudskiego wydawał rozporządzenia o poprawie higieny, m.in. o obowiązku budowania ubikacji na wsiach, nazwanych następnie od jego imienia „sławojkami”. Ubikacje te miały poprawić stan higieniczny zacofanej wsi polskiej. Dbał też m.in. o poprawę bezpieczeństwa pożarowego na wsiach. Napisał kilka wspomnieniowych książek: Moja służba w Brygadzie, Beniaminów, Strzępy meldunków – wyd. w 1936 (relacje z kontaktów z Piłsudskim), Kwiatuszki administracyjne i inne – wyd. Londyn 1959, Nie ostatnie słowo oskarżonego. Wspomnienia i artykuły – Londyn 1964.

Archiwum Felicjana Sławoja Składkowskiego znajduje się w Archiwum Emigracji w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu.

Felicjan Sławoj Składkowski Uchwałą Rady Gminy z dnia 28.IX.1938 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela.

Adam Kozłowiecki SJ (ur. 1 kwietnia 1911 w Hucie Komorowskiej, zm. 28 września 2007 w Lusace w Zambii) – polski duchowny katolicki, jezuita, misjonarz działający głównie w Zambii, arcybiskup Lusaki, kardynał prezbiter, obywatel Polski i Zambii.

Syn Adama i Marii z Janochów. W latach 1921–1925 uczęszczał do znanego Zakładu Naukowo-Wychowawczego św. Józefa w Chyrowie, prowadzonego przez jezuitów, a następnie kształcił się w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (1926–1929). 30 lipca 1929 wstąpił do zakonu jezuitów (SJ), odbył nowicjat w Starej Wsi, następnie studiował na zakonnym Wydziale Filozoficznym w Krakowie (1931–1932) i na Wydziale Teologicznym Bobolanum w Lublinie (1933-1937). Przyjął święcenia kapłańskie 24 czerwca 1937 w Lublinie, a zakonne śluby uroczyste złożył 15 sierpnia 1945 w Rzymie. W latach 1933-1934 pracował jako wychowawca młodzieży w konwikcie Zakładu Naukowo-Wychowawczego Św. Józefa w Chyrowie.

10 listopada 1939 został aresztowany przez gestapo. Początkowo więziony w Krakowie, następnie w Wiśniczu koło Bochni, w czerwcu 1940 trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz (nr obozowy 1006^[1]), a w grudniu 1940 do obozu Dachau (nr obozowy 22187). Doczekał wyzwolenia KL Dachau przez wojska amerykańskie 29 kwietnia 1945. Po krótkim pobycie w Rzymie wyjechał na własną prośbę na misję jezuicką do Północnej Rodezji Zambii. Organizował dom zakonny oraz szkolnictwo katolickie w regionie Kasisi. Od 1950 pełnił funkcję administratora apostolskiego wikariatu apostolskiego Lusaka, a 4 czerwca 1955 został mianowany biskupem tytularnym Diospolis Inferior i wikariuszem apostolskim Lusaki. Przyjął święcenia biskupie 11 września 1955 z rąk arcybiskupa Jamesa Roberta Knoxa. W kwietniu 1959 został promowany na pierwszego arcybiskupa metropolitę Lusaki.

Brał udział w obradach Soboru Watykańskiego II, a także w sesjach Światowego Synodu Biskupów w Watykanie. W maju 1969 na własną prośbę został zwolniony z obowiązków arcybiskupa Lusaki; umożliwił w ten sposób nominację zambijskiego księdza Emmanuela Milingo. Jako emerytowany arcybiskup (ze stolicą tytularną Potentia in Piceno) powrócił do pracy misyjnej, był proboszczem i wikariuszem w parafiach Zambii (Chingombe, Mumbwa, Chikuni, Chilalantambo, Lusaka, Mulungushi, Mpunde). Pełnił także funkcję przewodniczącego Papieskich Dzieł Misyjnych w Zambii (1970–1991).

Publikował artykuły w krakowskim „Tygodniku Powszechnym” i kolońskim piśmie „Die Katholische Missionen”; ogłaszał listy pasterskie, wydał również wspomnienia Ucisk i utrapienie. Pamiętnik więźnia 1939-1945 (1967) oraz Moja Afryka. Moje Chingombe (1998). Został uhonorowany m.in. Orderem Zasługi RP oraz zambijskim Orderem Wolności. W lutym 1998 Jan Paweł II wyniósł go do godności kardynalskiej, nadając tytuł prezbitera S. Andrea al Quirinale. W chwili nominacji kardynalskiej arcybiskup Kozłowiecki miał 87 lat, w związku z czym nigdy nie posiadał prawa udziału w konklawe.

Odznaczony został przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi w pracy misyjnej, za działalność na rzecz ludzi potrzebujących pomocy, za patriotyczną postawę rozsławiającą imię Polski w świecie (Postanowienie z dnia 24 maja 2007 r.). W imieniu Prezydenta RP order wręczył Kardynałowi Piotr Latawiec, Dyrektor Biblioteki Głównej oraz członek Senatu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, podczas oficjalnej wizyty Senatu Uniwersytetu w Republice Zambii, 25 lipca 2007 r.^[2] Senat UKSW 22 marca 2007 postanowił nadać Kardynałowi Kozłowieckiemu doktorat honoris causa. Został wręczony 25 lipca 2007.

Jego imieniem nazwano szkołę w Hucie Komorowskiej w powiecie kolbuszowskim.

Pamiątki związane z osobą Kardynała – w tym jego pierścień, paliusz biskupi, piuska i pas biskupi, bulle papieskie przydzielające mu tytularne biskupstwa we Włoszech (Potenza Picena i kościół S. Andrea a Quirinale), medale i odznaczenia,w tym: Order Polonia Restituta i medal Legii Honorowej Republiki Francuskiej – przechowywane są w zbiorach Muzeum Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polski Południowej w Starej Wsi k. Brzozowa (woj.podkarpackie).

Zmarł 28 września rano w szpitalu w Lusace. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 5 października 2007 r. w stolicy Zambii na Pope’s Square. Przewodniczył im arcybiskup metropolita Lusaki Telesphore George Mpundu. Homilię wygłosił abp Medardo Joseph Mazombwe, emerytowany arcybiskup Lusaki. 4 października ciało zostało wystawione w archikatedrze w Lusace, gdzie wieczorem Mszy żałobnej przewodniczył przełożony tamtejszej prowincji Towarzystwa Jezusowego. Zmarły misjonarz został pochowany przy nowej archikatedrze Dzieciątka Jezus w Lusace.

26 marca 2008 r. powołano w Majdanie Królewskim Fundację im. Księdza Kardynała Adama Kozłowieckiego – „Serce bez granic”^[3]. Fundacja ma na celu rekonstrukcję pałacu Kozłowieckich w Hucie Komorowskiej z przystosowaniem na centrum pamięci o Kardynale Adamie Kozłowieckim oraz utworzenie Diecezjalnego Centrum Misyjnego o charakterze formacyjno-edukacyjnym.

W I rocznicę śmierci 28 września 2008 odsłonięto na budynku urzędu Gminy Majdan Królewski tablicę upamiętniającą wizytę i przyjęcie Honorowego Obywatelstwa Gminy przez Kardynała.

Prace

• „UCISK I STRAPIENIE. Pamiętnik Więźnia 1939-1945”
• „Moja Afryka, moje Chingombe” (1998)

Po raz pierwszy po zakończeniu II wojny, przybył do Polski w 1970 r. Kolejna wizyta odbyła sie w 1987 r., kiedy poświęcił kościół w rodzinnej miejscowości, Hucie Komorowskiej, 5 lat później dokonał poświecenia świątyni w Komorowie. W 1997 r. przybył do Gminy Majdan Królewski –
w 60 rocznice święceń kapłańskich, gdzie otrzymał tytuł Honorowego Obywatela. 21.02.1998 r. papież Jan Paweł II nadal Mu godność Kardynała. Hutę Komorowska odwiedził 17 czerwca 1999 r. w dniu, kiedy szkole podstawowa nazwano jego imieniem. Kardynał Adam Kozłowiecki zmarł 28 września 2007 roku . Uroczystości pogrzebowe odbyły się 5 października w stolicy Zambii na Pope’s Square. Przewodniczył im Arcybiskup Lusaki Telesphore George Mpundu.

Jan Paweł II (łac. Ioannes Paulus II), właśc. Karol Józef Wojtyła (ur. 18 maja 1920 w Wadowicach, zm. 2 kwietnia2005 w Watykanie) – polski duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup krakowski, kardynał, papież (16 października1978 – 2 kwietnia 2005), sługa Boży Kościoła katolickiego, kawaler Orderu Orła Białego.

Poeta i poliglota, a także aktor, dramaturg i pedagog. Filozof historii, fenomenolog, mistyk i przedstawiciel personalizmu chrześcijańskiego.

Życie przed wyborem na papieża

Dzieciństwo i młodość

Karol Wojtyła urodził się w Wadowicach jako drugi syn Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich. Ród Wojtyłów wywodzi się z Czańca k. Kęt i Lipnika (obecnie dzielnica Bielska-Białej). Ród Kaczorowskich pochodzi z Michalowa k. Szczebrzeszyna^[1].

Karol Wojtyła został ochrzczony w kościele parafialnym dnia 20 czerwca 1920 roku przez księdza Franciszka Żaka, kapelana wojskowego. Rodzicami chrzestnymi Karola Wojtyły byli Józef Kuczmierczyk, szwagier Emilii Wojtyły, i jej siostra, Maria Wiadrowska^[2]. Rodzice nadali mu imię Karol na cześć ostatniego cesarza Austrii bł. Karola Habsburga.

Rodzina Wojtyłów żyła skromnie. Jedynym źródłem utrzymania była pensja ojca – wojskowego urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w stopniu porucznika. Matka pracowała dorywczo jako szwaczka. Edmund, brat Karola, po ukończeniu wadowickiego gimnazjum studiował medycynę w Krakowie i został lekarzem. Wojtyłowie mieli jeszcze jedno dziecko – Olgę, która zmarła zaraz po urodzeniu w 1914 w Krakowie. Papież wspominał ją w opublikowanym po śmierci testamencie – na równi z rodzicami i bratem. Fakt o istnieniu starszej siostry ujawnił francuski dziennikarz i filozof André Frossard, autor wydanej w 1982 roku książki Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II.

W dzieciństwie Karola nazywano najczęściej zdrobnieniem imienia – Lolek. Uważano go za chłopca utalentowanego i wysportowanego. Regularnie grał w piłkę nożną oraz jeździł na nartach. Bardzo ważnym elementem życia Karola były wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. W większości wycieczek towarzyszył mu ojciec.

Jego matka zmarła 13 kwietnia 1929 roku, w wieku 45 lat. Trzy lata później, w 1932, w wieku 26 lat zmarł na szkarlatynę jego brat Edmund. Chorobą zaraził się od swojej pacjentki w szpitalu w Bielsku.

Od września 1930 roku, po zdaniu egzaminów wstępnych, Karol Wojtyła rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Już w tym wieku, według jego katechetów, wyróżniała go także ogromna wiara. W pierwszej klasie ks. Kazimierz Figlewicz zachęcił go do przystąpienia do kółka ministranckiego, którego stał się prezesem. Katecheta ten miał znaczny wpływ na rozwój duchowy młodego Karola Wojtyły.

Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się teatrem – występował w przedstawieniach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów z wadowickich gimnazjów: żeńskiego im. Michaliny Mościckiej i męskiego im. Marcina Wadowity (zobacz też: Dramaturgia, teatr).

Studia i dojrzewanie duchowe

14 maja 1938 Karol Wojtyła zakończył naukę w gimnazjum otrzymując świadectwo maturalne z oceną celującą, która umożliwiała podjęcie studiów na większości uczelni bez egzaminów wstępnych. Karol Wojtyła wybrał studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia rozpoczął w październiku 1938 roku.

W pierwszym roku studiów Karol przeprowadził się wraz z ojcem do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej 10 w Krakowie. Pozostał wierny swej pasji – piłce nożnej, uczęszczał na mecze Cracovii. Czas od października 1938 do lutego 1941 roku to okres wytężonej nauki Karola na studiach, spotkań grupy literackiej, a także tworzenia własnej poezji. W lutym 1940 poznał osobę ważną dla swego rozwoju duchowego. Był to Jan Tyranowski, krakowski krawiec, poza swą pracą zawodową zafascynowany duchowością chrześcijańską, w tym mistyką. Tyranowski prowadził dla młodzieży męskiej koło wiedzy religijnej. Uczestniczący w nim Wojtyła poznał wówczas i po raz pierwszy czytał pisma św. Jana od Krzyża.

Dnia 18 lutego 1941 roku po długiej chorobie zmarł ojciec Karola. W 1942 i 1943, jako reprezentant krakowskiej społeczności akademickiej, udawał się do Częstochowy, by odnowić śluby jasnogórskie.

Wojna odebrała Karolowi możliwość kontynuowania studiów, zaczął więc pracować jako pracownik fizyczny w zakładach chemicznych Solvay. Początkowo od jesieni 1940 przez rok w kamieniołomie w Zakrzówku, a potem w oczyszczalni sody w Borku Fałęckim. W tym okresie Karol związał się też z polityczno-wojskową katolicką organizacją podziemną Unia, która starała się między innymi ochraniać zagrożonych Żydów.

Jesienią roku 1941 Karol wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny, który swoje pierwsze przedstawienie wystawił 1 listopada 1941. Rozstanie Wojtyły z teatrem nastąpiło nagle w roku 1942, gdy postanowił on studiować teologię i wstąpił do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie gdzie 1 listopada 1946^[3] otrzymał święcenia kapłańskie. W tym samym czasie rozpoczął w konspiracji studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie od kwietnia 1945 do sierpnia 1946 roku Karol Wojtyła pracował na uczelni jako asystent i prowadził seminaria z historii dogmatu.

Był to też okres rozwoju literackiego Karola. Pierwszy zbiór wierszy Renesansowy psałterz, powstały 1939 roku (wydany w 1999), ma jeszcze charakter poetyckich pierwocin; jest też wyrazem hołdu dla wielkiej tradycji, w tym dla Jana Kochanowskiego. Wczesną dojrzałość młodego poety ujawniają utwory powstałe podczas wojny, w tym poemat Pieśń o Bogu ukrytym, o charakterze wizyjnym i mistycznym, nawiązujący twórczo do św. Jana od Krzyża. Jako poeta Wojtyła łączył precyzję stylu oraz intelektualizm z wizyjnym charakterem ekspresji lirycznej. Tworzył poezję metafizyczną.

Kapłaństwo. Praca naukowa i twórcza

13 października 1946 roku alumn Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie Karol Wojtyła został subdiakonem, a tydzień później diakonem. 1 listopada 1946 roku kardynał Adam Stefan Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza. 2 listopada jako neoprezbiter odprawił Mszę św. prymicyjną w krypcie św. Leonarda w katedrze na Wawelu. 15 listopada Karol Wojtyła wraz z klerykiem Stanisławem Starowieyskim poprzez Paryż wyjechał do Rzymu, aby kontynuować studia na Papieskim Międzynarodowym Athenaeum Angelicum (obecnie Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu (Angelicum)) w Rzymie. Przez okres studiów zamieszkiwał w Kolegium Belgijskim, gdzie poznał wielu duchownych z krajów frankofońskich oraz z USA. W 1948 roku ukończył studia z dyplomem summa cum laude.

Pod kierunkiem wybitnego teologa, dominikanina Reginalda Garrigou-Lagrange’a napisał po łacinie rozprawę doktorską Zagadnienie wiary u świętego Jana od Krzyża (tytuł oryginału: Questio de fide apud sanctum Ioannem de Cruce). Dla potrzeb doktoratu nauczył się języka hiszpańskiego, by czytać teksty renesansowego mistyka w oryginale. Z powodu braku funduszy na wydanie rozprawy drukiem nie uzyskał stopnia doktorskiego. Tytuł ten został mu przyznany w Polsce.

W lipcu 1948 roku, na okres 7 miesięcy Karol Wojtyła został skierowany do pracy w parafii Niegowić, gdzie spełniał zadania wikarego i katechety. Od tego momentu rozpoczął się dla młodego księdza okres wycieczek i podróży z młodzieżą po Polsce. Wolny czas zawsze starał się spędzać z chłopcami i dziewczętami na łonie natury. W marcu 1949parafii św. Floriana w Krakowie. Tam też założył mieszany chorał gregoriański. Nadal często wyprawiał się na wycieczki z młodzieżą. Podczas wielu wycieczek ksiądz Wojtyła starał się zmylić ówczesną milicję i dlatego zdejmował sutannę i kazał nazywać się „wujkiem”. roku Karol Wojtyła został przeniesiony do

Otwierał się intensywny i twórczy okres pracy naukowej, a także literackiej. W roku 1951 po śmierci kardynała Sapiehy, Karol Wojtyła został skierowany na urlop w celu ukończenia pracy habilitacyjnej. Dużo uwagi poświęcał także pracy publicystycznej, pisał eseje filozoficzne (np. Personalizm tomistyczny – o Tomaszu z Akwinu, O humanizmie św. Jana od Krzyża) i szkice. Często publikował w krakowskich periodykach katolickich: miesięczniku „Znak” i „Tygodniku Powszechnym”. W związku z habilitacją podjął systematyczne studia nad myślą etyczną fenomenologa Maxa Schelera, którego pisma czytał w oryginale niemieckim. Pisał wiele m.in. na temat chrześcijańskiej etyki seksualizmu. Dnia 12 grudnia 1953 jego praca Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa Schelera [taka spolszczona wersja imienia w tytule] została przyjęta jednogłośnie przez Radę Wydziału Teologicznego UJ, jednak Wojtyła nie uzyskał habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa Oświaty.

Karol Wojtyła powrócił do przerwanych obowiązków. Wykładał m.in. w seminariach diecezji: krakowskiej, katowickiej i częstochowskiej (mieściły się one wszystkie w Krakowie) oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego wykłady obejmowały głównie teologię moralną i etykę małżeńską, ale ogarniały też szeroko pojętą historię filozofii. Były precyzyjne i trudne, Wojtyła ujmował jednak studentów jako profesor wprawdzie wymagający, lecz życzliwy, otwarty na rozmowę i sprawiedliwy.

Biskup, kardynał, papież

4 lipca 1958 r. Karol Wojtyła został mianowany biskupem tytularnym Ombrii, a także biskupem pomocniczymKonsekracji biskupiej ks. Karola Wojtyły dokonał 28 września 1958 w katedrze na Wawelu metropolita krakowski i lwowski, arcybiskup Eugeniusz Baziak. Współkonsekratorami byli biskupi Franciszek Jop i Bolesław Kominek. W 1962 roku został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady Soboru Watykańskiego II, w których aktywnie uczestniczył. Już w tym okresie bardzo dużo czasu poświęcał na podróże zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych. Krakowa.

Jako biskup przyjął, zgodnie z obyczajem, hasło przewodnie swej posługi. Brzmiało: Totus Tuus (łac. Cały Twój). Kierował je do Matki Chrystusa. Inspiracją stał się barokowy pisarz ascetyczny, francuski św. Ludwik Maria Grignion de Montfort i jego książka Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny, z której Wojtyła przejął koncepcję „niewolnictwa duchowego”, rozumianą jako dobrowolne i ufne oddanie się w opiekę Matce Boskiej.

30 grudnia 1963, półtora roku po śmierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. Cztery lata później, podczas konsystorza z 26 czerwca 1967 został nominowany kardynałem. 29 czerwca 1967 roku otrzymał w Kaplicy Sykstyńskiej od papieża Pawła VI czerwony biret, a jego kościołem tytularnym stał się kościół św. Cezarego Męczennika na Palatynie.

Jako biskup diecezji krakowskiej wizytował parafie, odwiedzał klasztory (w tym zgromadzenie albertynów, założone przez św. Adama Chmielowskiego, Brata Alberta). W roku 1965 otworzył proces beatyfikacyjny siostry Faustyny Kowalskiej, z której Dzienniczek wraz orędziem Miłosierdzia Bożego zapoznał się wcześniej. Spotykał się z inteligencją krakowską, zwłaszcza ze środowiskiem naukowym i artystycznym. Ponadto jeździł na Podhale i w Tatry.

Ogłosił drukiem (pod pseudonimem Andrzej Jawień) dramaty: Przed sklepem jubilera i jak misterium ujęte Promieniowanie ojcostwa, także poematy. W 1969 wydał swą książkę filozoficzną monografię z zakresu antropologiiOsoba i czyn, która była znana także za granicą, a w 1972 – książkę o II Soborze Watykańskim. Pomimo obowiązków duszpasterskich systematycznie prowadził wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kształtując tam swą szkołę badawczą z zakresu etyki.

Zyskał dojrzałość jako myśliciel, sięgając do rozległej tradycji filozoficznej (grecka etyka klasyczna, św. Tomasz z Akwinu, fenomenologia), lecz też do Biblii i do mistyki (zawsze mu bliski święty Jan od Krzyża) i budując harmonijnie koncepcję z pogranicza filozofii oraz teologii: człowieka jako integralnej osoby. Człowiek jest zadomowiony pośród świata jako byt cielesno-duchowy, otwarty na transcendencję, a godność i wolność dał mu Bóg. Tym sposobem Wojtyła stał się wybitnym przedstawicielem personalizmu. Swoje poglądy stosował też i przedstawiał w pracy duszpasterskiej.

Stał się znanym poza Polską autorytetem. Był obok Prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, najważniejszą postacią Episkopatu Polski. Z „prymasem Tysiąclecia” (bo tak nazywał kard. Wyszyńskiego), ściśle współpracował, okazując szacunek dla jego doświadczenia i mądrości. Jako kardynał odbywał podróże zagraniczne, zapraszany też przez środowiska uniwersyteckie. Wiosną 1976 papież Papież Paweł VI zaprosił go do Watykanu, by głosił tam rekolekcje wielkopostne (wydane później w publikacji książkowej).

Na zwołanym po śmierci Jana Pawła I drugim konklawe w roku 1978 Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II. Wynik wyboru ogłoszono 16 października o 16:16.

Wykładniki pontyfikatu

Od 14 marca 2004 roku pontyfikat Jana Pawła II jest uznawany za najdłuższy, po pontyfikacie Świętego Piotra i bł. Piusa IX. Był papieżem przez 26 i pół roku (9666 dni). Długość jego pontyfikatu podkreśla także kontrast z papiestwem jego poprzednika Jana Pawła I, który papieżem był jedynie 33 dni.

Jan Paweł II beatyfikował i kanonizował o wiele więcej osób niż jakikolwiek poprzedni papież. Ogłosił błogosławionymi w sumie 1338 osób, kanonizował 51 z wszystkich 482 świętych^[4]. Trudno powiedzieć, czy kanonizował więcej świętych niż wszyscy poprzedni papieże razem wzięci, ponieważ wiele zapisów wczesnych kanonizacji jest niekompletnych, zaginionych lub niedokładnych.

Podczas swego pontyfikatu Jan Paweł II powołał więcej kardynałów niż którykolwiek z jego poprzedników. Na dziewięciu konsystorzach papież kreował kardynałami 231 duchownych katolickich (zobacz też: Kardynałowie z nominacji Jana Pawła II).

W 1989 roku Jan Paweł II otrzymał, wyjątkowo jako jedyny laureat, nagrodę Wiktora przyznawaną przez Akademię Telewizyjną (Wiktory 1989).

Podczas jego pontyfikatu ponad 300 milionów ludzi przeszło na katolicyzm^{[potrzebne źródło]}.

Osobistym sekretarzem Jana Pawła II przez cały pontyfikat był Stanisław Dziwisz, obecnie kardynał.

Papież-Polak

Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach biskupem Rzymu, niebędącym Włochem. Wielokrotnie sam przywoływał spełnione proroctwo Juliusza Słowackiego z wiersza „Słowiański papież„. Wybór na głowę Kościoła osoby z kraju socjalistycznego wpłynął znacząco na wydarzenia w Europie wschodniej i Azjilatach 80. XX wieku. w

Zamach na Jana Pawła II

W dniu 13 maja 1981, podczas audiencji generalnej na Placu św. Piotra w Rzymie o godzinie 17:19, Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę w brzuch oraz rękę. Jak ustalili śledczy, chwilę wcześniej Ali Ağca mierzył w jego głowę. Jan Paweł II schylił się wtedy do małej dziewczynki (Sara Bartoli) i wziął ją na ręce. Zamachowiec prawdopodobnie nie chciał postrzelić dziecka i opóźnił oddanie strzału, co uniemożliwiło mu dokładne wycelowanie. Ranny papież osunął się w ramiona stojącego za nim sekretarza Dziwisza. Ochrona przewiozła Jana Pawła II do kliniki Gemelli, gdzie poddano papieża sześciogodzinnej operacji. Do pełni zdrowia jednak nigdy nie wrócił. Papież wierzył, że swoje ocalenie nie zawdzięczał tylko szczęściu. Wyraził to słowami: Jedna ręka strzelała, a inna kierowała kulę.

Wierni dostrzegli pewien związek. Zamach miał miejsce 13 maja, podobnie jak pierwsze objawienie Matki Boskiej w Fátimie w roku 1917. Jan Paweł II spędził na rehabilitacji w szpitalu 22 dni. Potem wielokrotnie cierpiał z powodu różnorodnych dolegliwości będących następstwem postrzału. Papież nigdy nie ukrywał swoich niedomagań przed wiernymi, ukazując wszystkim oblicze zwykłego człowieka poddanego cierpieniu.

Rok po zamachu papież udał się do Fátimy, chcąc złożyć Matce Boskiej hołd i podziękowanie za to, że ta według niego ocaliła mu życie. 13 maja 1982, podczas nabożeństwa, niezrównoważony hiszpański ksiądz ugodził go lekko nożem. Ochrona papieża szybko go obezwładniła, a papież dokończył nabożeństwo pomimo krwawienia. Wydarzenie to nie było upublicznione aż do roku 2008, kiedy do kin trafił film Świadectwo^[5].

2 lutego 1983 funkcjonariusze SB, pracownicy grupy „D” podjęli próbę skompromitowania Jana Pawła II przed jego II Podróżą Apostolską do Polski, podrzucając do mieszkania redaktora Tygodnika Powszechnego ks. Andrzeja Bardeckiego spreparowany pamiętnik Ireny Kinaszewskiej, znajomej Wojtyły^[6].

W 1985 w raporcie analitycznym CIA za najbardziej prawdopodobne uznała zaamgażowanie ZSRR w zlecenie i organizację zamachu^[7].

W marcu 1995 włoski tygodnik „Toscana Oggi” opublikował rozkaz Komitetu Centralnego KPZR z 1979 roku, nakazujący KGB „wykorzystanie wszelkich dostępnych możliwości, by zapobiec nowemu kierunkowi w polityce, zapoczątkowanemu przez polskiego papieża, a w razie konieczności – sięgnąć po środki wykraczające poza dezinformację i dyskredytację”. Pod rozkazem podpisali się: Michaił Gorbaczow, Michaił Susłow oraz inni członkowie KC – Andriej Kirylenko, Konstantin Czernienko, Konstantin Rusakow, Władimir Ponomariew, Iwan Kapitonow, Michaił Zimianin i Władimir Dołgich^[8]. Dokument był szeroko analizowany w 2008 roku przez amerykańskiego dziennikarza Johna O. Kohlera^[9].

W marcu 2006 komisja śledcza włoskiego parlamentu powołana dla ustalenia odpowiedzialności obywateli włoskich podejrzanych o współpracę z KGB, ustaliła bezsprzecznie, że rozkaz zabicia papieża wydał osobiście I sekretarz KC KPZR Leonid Breżniew, a zatwierdziło Biuro Polityczne m.in. Michaił Gorbaczow. Ali Agca działał na zlecenie bułgarskiej służby bezpieczeństwa, której działania miało inspirować radzieckie KGB. Badania archiwów ujawniły, że istniała szansa na udaremnienie zamachu. Niestety sygnały ostrzegawcze przekazane przez amerykańską CIA zostały zlekceważone^{[potrzebne źródło]}. Po zamachu otoczenie papieża wprowadziło specjalne środki bezpieczeństwa (m.in. papamobile został odpowiednio opancerzony).

Podróże

Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były podróże zagraniczne. Odbył ich 104, odwiedzając wszystkie zamieszkane kontynenty. W wielu miejscach, które odwiedził, nigdy przedtem nie postawił stopy żaden papież. Był m.in. pierwszym papieżem, który odwiedził Wielką Brytanię (od roku 1534 Kościół Anglii nie uznaje władzy zwierzchniej Stolicy Apostolskiej). Mimo wielu zabiegów nie udało mu się jednak odbyć pielgrzymki do Rosji, prawdopodobnie ze względu na niechęć ze strony patriarchatu moskiewskiego, który zarzuca Watykanowi prozelityzm.

Jan Paweł II jako papież najwięcej razy odwiedził m.in. Polskę (8 razy), USA (7 razy), Francję (7 razy).

Podróże apostolskie do Polski:

• I pielgrzymka (2–10 czerwca 1979)
• II pielgrzymka (16–23 czerwca 1983)
• III pielgrzymka (8–14 czerwca 1987)
• IV pielgrzymka (1–9 czerwca, 13–20 sierpnia 1991)
• V pielgrzymka (22 maja 1995)
• VI pielgrzymka (31 maja–10 czerwca 1997)
• VII pielgrzymka (5–17 czerwca 1999)
• VIII pielgrzymka (16–19 sierpnia 2002)

Jan Paweł II odbył także blisko 100 podróży na terenie Włoch (najważniejsze z nich):

• 20–22 maja 1985 – Mediolan
• 8–10 maja 1993 – Sycylia
• 5 września 2004 – Loreto